Herby Łętowskich

Herb Ogończyk – najstarsza znana pieczęć pochodzi z roku 1384 od Piotra, kasztelana lubelskiego. Pierwsza wzmianka pisana z roku 1394 rok została umieszczona w księgach łęczyckich. W polu czerwonym jest półpierścień, na którym umieszczona została strzała grotem zwrócona ku górze. W klejnocie umieszczone zostały dwie niewieście ręce w niebieskich rękawach z naszytymi po bokach złotymi dzwoneczkami wzniesione w górę. Legenda herbowa mówi o rycerzu Piotrze z Radzikowa (potomku króla Scytów), który widząc pannę porywaną przez pogańskiego Oga, wyciągającą błagalnie ręce rzucił się i zabił ciemiężcę. Panna obiecała rycerzowi małżeństwo, dając mu połowę swojego pierścienia. Zmęczona czekaniem rodzina wydała jednak pannę za innego. Po wielu latach rycerz się zjawił i pokazał pierścień. Do ślubu już oczywiście nie doszło, powstał natomiast herb, który miał być rekompensatą za wiarołomstwo. Tym herbem pieczętowali się Łętowscy z Mazowsza i Małopolski.

Herb Rawicz (też zwany Rawa lub z łacińskiego Ursowic) pojawił się na ziemiach polskich jeszcze w czasach piastowskich, jak się przypuszcza ok. roku 1002, dzięki księciu Lotaryngii. Legenda powstania tego herbu głosi, że po śmierci króla Anglii Kanuta Wielkiego korona przypadła pierworodnemu synowi Swenonowi, a skarby córce Klotyldzie. Młody król, nakłoniony przez swych doradców, wydał siostrę na pożarcie czarnemu niedźwiedziowi żyjącemu w jaskini. Jednakże królewnie udało się okiełzać zwierza i tryumfalnie wrócić do zamku królewskiego, jadąc na grzbiecie niedźwiedzia. Brat, przerażony takim obrotem sprawy, poprosił o przebaczenie i zwrócił zagrabione skarby. Potomkowie tej właśnie pani znaleźli się w Lotaryngii, skąd rycerstwo wraz z herbem trafiło na dwór Bolesława Chrobrego. Pierwsze historyczne potwierdzenie istnienia herbu Rawicz pojawiło się w roku 1109 za panowania Bolesława Krzywoustego. To był herb Łętowskich z Mazowsza.

Herb Niezgoda powstał między 1120 a 1386 rokiem. Na błękitnym polu jest srebrna podkowa, barkiem obrócona do góry i mieczem w poprzek przeszyta. Z miecza w dół strzała jest umieszczona. Legenda głosi, że rycerz Dołęga brata swego zabił i dlatego krzyż mu z godła odjęto, a zamiast niego miecz przez podkowę przełożono. Był herbem kaszubskich Łętowskich. Herbarz Polski Niesickiego wymienia Marka Łętowskiego herbu Niezgoda, opata paradyjski w roku 1621 w Prusach.

Herb własny Łętowski był także herbem szlachty kaszubskiej Lentoszów-Łętowskich. Stanowił odmianę polskiego herbu Ostrzew. Najwcześniejszym wystąpieniem tego herbu były dwa wizerunki na mapie Pomorza Lubinusa z 1618 roku. Tarcza herbowa podzielona jest na pół. W górnej części jest błękitny pas na białym tle. W dolnej, czerwonej, pół wilka czarnego z językiem czerwonym wyskakującego zza czarnego pnia, czyli za ostrzewi. Ostrzew to ścięty młody świerk lub jodła wielkości potężnego drąga z gęstymi i długimi sękami. Drzewo takie miało dwa ważne użytki: postawione przy murze lub ostrokole zamkowym, służyło za drabinę dla zdobywających. Położone zaś na ziemi z gałęziami dłużej obciętymi, stanowiło rodzaj kobylicy, czyli rogatki, przeszkadzającej do przejechania.

Herb Nieczuja to na czerwonym tle pień, ostrzew, z ośmioma sękami. Z góry nabity jest złoty krzyż kawalerski. Pierwszy raz wystąpił w źródłach pisanych w 1397 r. Pierwsze znane wizerunki pochodzą relikwiarza św. Barbary w katedrze Gnieźnieńskiej (ok 1484-1493), tło czerwone i pięć sęków, zakrystii katedry w Krakowie i chrzcielnicy w Tarnobrzegu.

Dzieje Łętowskich

Herby Łętowskich